Met alle discussie die er de afgelopen jaren rondom de wolf is ontstaan, is het misschien makkelijk om langs het dier zelf te kijken en het vooral over de consequenties van de aanwezigheid te hebben. Daarom doen we vandaag een stapje terug en kijken we naar de wolven zelf, in de hoop zo iets over de dieren te leren.
Kenmerken
Wolven behoren tot de grote carnivoren van de Canidae familie, waartoe ook dieren als honden, vossen en coyotes behoren. Ze worden ook wel de hondachtigen genoemd. Wolven komen alleen op het noordelijk halfrond voor. Vroeger waren zij in grote delen van het noordelijk halfrond te vinden, maar in veel landen zijn zij al een aantal decennia uitgeroeid. Doordat zij beschermde status van de Europese Unie kregen, is de wolf sinds een aantal jaar weer in opmars, waaronder in Nederland.
Complexe sociale structuren
Wolven kennen doorgaans een hechte sociale structuur. Dit zijn wolfsroedels. In deze roedels is er een alfa man en een alfavrouw, samen met hun kinderen. Zij staan bovenaan in de hiërarchische structuur. Ieder lid van een wolfsroedel heeft een eigen taak en verantwoordelijkheden, waardoor zij extreem efficiënt kunnen jagen.
Jaag strategieën
Doordat wolven zo efficient samenwerken, kunnen zij samen heel goed jagen. Dit doen zij met name op grote hoefdieren, zoals:
- Herten
- Wapiti
- Elanden
Op herten na zijn deze dieren niet in ons land te vinden. Hier eten zij voornamelijk ander wild, zoals reeën en everzwijnen. Een klein deel van het dieet bestaat ook uit vee, met name schapen.
De hele groep eet mee
Van één dier kan vaak de hele groep eten. Eén wolf hoeft maar 3 of 4 kilo te eten. Als er nog eten over is, zijn ze echter zeker niet te beroerd om nog een hapje te nemen: ze kunnen tot wel 10 kilo eten. Daar kunnen ze dan vervolgens dagen mee vooruit.
Sleutelsoort
Wolven zijn, in de omgevingen waar zij leven, zogenaamde sleutelsoorten, van het Engelse keystone species. Wat dit betekent is dat zij bepalend zijn voor de biodiversiteit. Stel je voor wat er gebeurt als er in een gebied waar normaal gesproken veel wolven zijn, er opeens geen één wolf meer te vinden is. Hierdoor zouden veel dieren die normaal gesproken een prooi zijn voor wolven, opeens blijven leven.
Denk aan herten
Denk bijvoorbeeld aan herten. Als deze herten de kans krijgen om de bossen leeg te eten, doordat zij zich blijven voortplanten in grotere mate, kan dit ten koste gaan van zeldzame soorten dieren en planten. Bovendien is het mogelijk dat andere diergroepen die in die planten leven, zoals rupsen, hierdoor onvoldoende voedsel hebben waardoor zij langzaam uitsterven.
Andersom kan je natuurlijk ook zeggen dat gebieden waar wolven eerst niet waren en er nu opeens wel zijn, ook worden aangetast. Hierdoor zijn er minder dieren om planten te eten, waardoor er opeens veel meer begroeiing is dan er voorheen was. Het argument werkt dus beide kanten op.
In ieder geval is het duidelijk dat de aan- en afwezigheid van wolven grote invloed heeft op het gebied waar zij wonen.
Vooral actief in de vroege ochtend en de late avond
Wolven zijn vooral actief in de uren dat er net licht is en er bijna geen licht meer is. Dit komt doordat hun prooi op dezelfde momenten van de dag het meest actief is. Zij synchroniseren als het ware met hen mee.
Ook heel mensenschuw
Dat is echter niet de enige reden: wolven zijn ook heel mensenschuw, en op deze tijden van de dag is kans een stuk minder groot dat zij een mens tegen zullen komen. Het zal dus ook heel zelden tot nooit voorkomen dat je wolven overdag zult zien. Als dit wel zo is, is het belangrijk goed afstand te houden en meteen hulp in te schakelen. Dit kan namelijk een teken zijn dat een wolf hondsdol is geworden. Als een wolf je dan bijt, is het aannemelijk dat het op jou overgedragen zal worden en dat is zeer zeker niet de bedoeling. Hondsdolheid is erg gevaarlijk voor zowel dieren als mensen. Wees daarom heel voorzichtig.
Beschermde diersoort
Sinds 1979 is de wolf een beschermde diersoort in Europa. Dit is vastgelegd in de zogenaamde Bern Conventie die ging over de bescherming van Europese diersoorten en natuurlijke leefgebieden, waarin staat dat het verboden is om wolven te vermoorden, vangen of lastig te vallen. Hetzelfde geldt voor de plekken waar zij zich vestigen.
Met uitsterven bedreigd
De wolf is een beschermde diersoort omdat hij de laatste 100 jaar met uitsterven wordt bedreigd. Dit komt door jagen en de verkleining van het leefgebied. De laatste paar jaren is de wolvenpopulatie in Europa echter flink gestegen. Dat is ook een gedeelte van de reden dat er weer wolven zijn in Nederland. Grote Duitse populaties zijn namelijk de Nederlandse grens overgestoken.